Mendiriz Mendi Elkartea - Hernaniko Mendi Taldea

HELDUEN IRTEERA

Santiagomendi.:: mendirizmendi.com

Urtea bukatzeko Oriamenditik Santiagomendira

mendirizmendi.com  | 2025-11-22

Urteko azken ibilbide honek Hernaniko historian garrantzia handia duten bi puntu lotzen ditu. Bata Oriamendiko gotorlekua eta bigarrena Santiagomendi eta bertan dagoen ermita.

1837ko martxoaren 16ean, Oriamendi gotorlekuaren inguruan bataila gogor bat izan zen armada liberala osatzen zuten Britaniar Legio Laguntzailearen eta karlisten artean. Bezperan britaniarrek jasota zeunden Donostiatik eraso egin eta hiri inguruko muinoak konkistatu zituzten, karlistek gogor aurre egin arren. Oriamendiko gotorlekua menderatzea lortu zuten, eta karlistek Santa Barbarako gotorlekuan eta Hernanin babestu behar izan zuten.

Biharamunean, karlistek errefortzuak jaso zituzten eta kontraeraso odoltsu baten ondoren, karlistek Oriamendi berreskuratu zuten, hildako eta zauritu ugari utziaz Britainiar Legioan. Liberalek 1.500 gizon inguru galdu zituzten ekintza hartan, eta karlistek erdia baino gutxiago. Guztira 2.000 soldadu inguru.

Barnealdeko Euskal Done Jakue bidea Irun bide Frantsesarekin lotzeko aukera ematen du, Santo Domingo de la Calzadan, edo Burgosen. Bidea I. mendean eraiki zen, penintsula erromatarren mende zegoen garaian, Inperioko ingeniariek Bordele eta Astorga lotuko zituen galtzada bat egin zutenean. Erdi Aroan ondo, Akitaniatik eta Frantziako mendebaldetik zetozen erromesek ibilbide zahar hori baliatu zuten apostoluaren hilobirako bidea egiteko. Barnealdeko Done Jakue bideko erreferentzia garrantzitsua da Santiagomendi gailurreko ermita, bertatik pasatzen baita bidea.

Ibilbidearen deskribapena
Atsegindegitik irten eta Latsunbetik Anziolara hurbilduko gara. Antziolako etxeen atzetik doan pista hartu eta gorantz egingo dugu. Autobiaren azpitik pasatu eta ezkerrera egingo dugu. Zertxobait aurrerago, bidea utzi eta eskuinean jaiotzen den bidezidor batek Oriamendiko gailurrera eramango gaitu.

Atzera egin eta Basozabal golf zelai ingurutik pasa ondoren Ergobiko zubira jaitsiko gara. Zamoka industrialdeko poligonotik zehar Oialume aldera egin behar da. Bertara iritsi baino lehen, gora egin behar da. Zati hau Done Jakue bidearen parte da. Bideak Artola eta Bordaluze baserrietatik pasa ondoren Santiagomendiko gailurrera eramango gaitu.

Jatsieran Mendizabal sagardotegiraino jaitsiko gara asfaltatutako pistatik. Bertan pista utzi eta, ezkerrera eginez, bidezidorretik basoan sartuko gara. Bidezidor horrek Lastaolako industrialde gainean dagoen Telleria baserrira eramango gaitu. Bertatik, aurrena asfaltatutako pistatik eta gero zelaien artean dauden bideak jarraituz, Zikuñaga auzora jaitsiko gara. Karabel auzotik igarota herrira itzuliko gara.

Datu interesgarriak
Eguna: Abenduak 14
Irteera ordua: Goizeko 8:00tan
Luzera: 19 km
Denbora: 5-6 ordu inguru.
Desnibela: 550 m gorantz eta beherantz.
Zailtasuna: Zailtasun berezirik gabekoa. Ibilbide luzea
Beharrezko materiala: Mendiko material arrunta.